AJANSLAR -
İsrail, Cuma gününün ilk saatlerinde İran’ın başkenti Tahran’ı hedef aldı. Kentin birçok noktasında patlama sesleri yankılandı. İsrail, saldırıda nükleer ve askeri hedeflerin vurulduğunu açıkladı.
Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları'nın en rütbeli Komutanı Hüseyin Salami'nin öldüğü İran devlet medyası tarafından doğrulandı.
Aynı zamanda eski İran Atom Enerjisi Başkanı Abbasi ve İslami Azad Üniversitesi Rektörü Muhammed Mehdi Tehranchi'nin Tahran'daki saldırıda öldüğünü bildirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, operasyonun adının “Yükselen Aslan Operasyonu” olduğunu duyurdu.
Tahran, İsrail'in saldırıları ardından güçlü bir şekilde misilleme sözü verdi.
Tahran’daki halk, patlama sesleriyle uyandı. İran devlet televizyonu da patlamaları doğruladı. Ne tür hedeflerin vurulduğu hemen netlik kazanmazken, kentin batısındaki Çitgar bölgesinden dumanların yükseldiği görüldü. Bu bölgede bilinen bir nükleer tesis bulunmuyor. Ancak ülkenin diğer bölgelerinde neler olduğu da henüz bilinmiyor.
İsrailli bir askeri yetkili, gazetecilere yaptığı açıklamada İran’daki nükleer tesislerin hedef alındığını söyledi ancak hangi tesislerin vurulduğu bilgisi paylaşılmadı. Aynı zamanda bazı askeri hedeflerin de vurulduğu belirtildi. Yetkili, operasyon hakkında anonim olarak konuştu.
Saldırı haberi üzerine petrol fiyatları yükseldi; Brent petrolü yaklaşık yüzde 5 artış gösterdi.
İsrailli Bakan saldırıyı duyurdu, acil durum ilan edildi
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ülkesinin İran’a yönelik saldırıyı gerçekleştirdiğini doğruladı ancak hangi hedeflerin vurulduğuna dair ayrıntı vermedi. Gallant, “İsrail’in önleyici saldırısının ardından İran’dan İsrail’e füze ve insansız hava aracı saldırıları bekleniyor,” dedi.
Bakanlık açıklamasında ayrıca Gallant’ın “İsrail’de iç cephede acil durum ilan eden özel bir emri imzaladığı,” belirtildi. Açıklamada, “İç cephe komutanlığı ve yetkililerin talimatlarına uyulması ve korunaklı alanlarda kalınması hayati önem taşımaktadır,” dendi.
Bu saldırı, İran’ın nükleer programındaki hızlı ilerlemesi nedeniyle gerilimin zirveye çıktığı bir dönemde gerçekleşti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Yönetim Kurulu, Perşembe günü 20 yıl aradan sonra ilk kez İran’ı denetçilerle işbirliği yapmadığı gerekçesiyle resmen kınadı. İran ise bu karara karşılık olarak ülkede üçüncü bir zenginleştirme tesisi kuracağını ve bazı santrifüjleri daha gelişmiş modellerle değiştireceğini duyurdu.
İsrail, uzun süredir İran’ın nükleer silah üretmesine izin vermeyeceğini söylüyor. Tahran ise nükleer silah geliştirmek istemediğini savunsa da İranlı yetkililer bu kapasiteye sahip olabileceklerine dair uyarılar yapmıştı.
ABD: Saldırılarda rolümüz yok
ABD, bölgede olası bir gerilime karşı hazırlık içinde. Irak'ın başkenti Bağdat’taki bazı diplomatlar geri çekildi ve Ortadoğu’daki ABD askerlerinin ailelerine gönüllü tahliye imkanı sunuldu.
Tahran’daki patlamalar sırasında ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’ın çimlerinde Kongre üyeleriyle bir aradaydı. Patlamalardan haberdar edilip edilmediği bilinmiyor, ancak birkaç dakika boyunca tokalaşmaya ve fotoğraf çektirmeye devam etti.
Trump, daha önce yaptığı açıklamada İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’ya şu aşamada harekete geçmemesi için telkinde bulunduğunu söylemişti. “Eğer bir anlaşma şansı varsa, onların harekete geçmesini istemem çünkü bu şansı tamamen yok edebilir,” demişti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD'nin İsrail'in İran'a yönelik saldırılarında rolü olmadığını belirterek, Tahran'ı ABD çıkarlarını ve personelini hedef almaması konusunda uyardı.
İsrail, kendi nükleerleriyle ilgili 'sessiz'
İsrail’in İran’a yönelik saldırısını meşrulaştırma çabaları, ülkenin kendi nükleer programına dair yıllardır süren sessizliğiyle çelişiyor. İran’ın nükleer silah geliştirme ihtimaline karşı 'önleyici saldırı' düzenlediğini bildiren İsrail, bugüne dek kendi nükleer cephaneliğini ne resmen kabul etti ne de uluslararası denetime açtı. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) taraf olmayan ve onlarca nükleer başlığa sahip olduğu tahmin edilen İsrail’in, aynı anlaşmaya taraf olan İran’ı yalnızca şeffaf olmamakla suçlayarak askeri müdahalede bulunması, uluslararası kamuoyunda 'çifte standart' eleştirilerini beraberinde getiriyor. Bu durum, nükleer silahsızlanma çağrılarının inandırıcılığını da zedeliyor.
