Araştırmacılar, bu uzun süreli gözlem sayesinde, kişinin az uyuduğu günlerde beynindeki bilişsel ve duygusal ağların ertesi gün de farklı çalıştığını, bu etkinin birkaç gün boyunca devam ettiğini belirledi. Çalışmada ayrıca, yeterli uyku alınmadığında beynin dinlenme ağlarının, duygusal dengeyi sağlayan bölümlerle etkileşiminde dengesizlikler oluştuğu gözlemlendi.
Çalışmayı yürüten araştırmacılar, “Beynimiz kısa süreli değişimlere bile duyarlı. Ancak uykusuzluk, stres ve sosyal etkileşimlerin etkisi, günler hatta haftalar boyunca beyinde iz bırakıyor” diyor.
Bilim dünyası uykusuzluk hakkında neler buldu?
Uyku üzerinde yapılan bu çalışmadaki bulgular, önceki geniş ölçekli çalışmalarla da aynı uyumu yakaladı. Örneğin, 2003 tarihli bir araştırmada, iki hafta boyunca gecede sadece 6 saat uyuyan kişilerin, bilişsel performanslarının 48 saat boyunca hiç uyumamış kişilerle aynı seviyeye düştüğünü göstermişti.
Benzer olarak 2025'te yayımlanan yeni bir beyin görüntüleme araştırması, kronik uykusuzluk yaşayan kişilerin beynindeki hafıza, duygusal kontrol ve karar verme ağlarında kalıcı yapısal değişiklikler oluştuğunu belirledi.
İyi uyku için neler gerekli?
Uzmanlara göre, kaliteli bir uyku için şunlara dikkat edilmeli:
- Düzenli uyku saati: Her gün aynı saatte yatıp kalkmak.
- Yatma öncesi ekran kullanımını azaltmak: Mavi ışık melatonin üretimini baskılar.
- Kafein ve ağır yemeklerden kaçınmak: Özellikle akşam saatlerinde.
- Rahatlatıcı aktiviteler: Meditasyon, nefes egzersizi, hafif kitap okuma.
- Serin, sessiz ve karanlık bir ortam: Derin uykuya geçişi kolaylaştırır.
